NEN 9120 helpt mensen met een beperking in een parkeergarage

Je denkt er vast niet over na als je een parkeergarage binnenrijdt en het raam opendraait om al half uit het raam hangend een ticket uit de zuil te nemen: hoe doen mensen met een beperking dit? Deze groep ervaart dagelijks veel meer problemen als ze gebruik willen maken van een parkeergarage. De nieuwe norm NEN 9120, nu nog concept, lost een groot deel van deze barrières op. 

Gerard de Nooij is sinds 2005 na een ernstig motorongeluk, rolstoelgebruiker. Hij adviseert met zijn bedrijf Ongehinderd onder andere bedrijven en overheden over toegankelijkheid van gebouwen voor mensen met verschillende beperkingen. Dat zijn niet alleen rolstoelers. Het betreft ook mensen die slecht ter been zijn, blind of doof, of lange, kleine of obese mensen. De Nooij is vanuit zijn expertise betrokken bij het schrijven van de nieuwe norm voor toegankelijkheid van gebouwen, NEN 9120. 

Geen onwil ontwerpers en bouwers

Problemen die ontstaan met betrekking tot toegankelijkheid van gebouwen, zoals parkeergarages, zijn geen kwestie van onwil bij ontwerpers en bouwers. De Nooij legt uit: “bij de nieuwe norm zijn onder andere Bouwend Nederland betrokken, VNG, BNA, Neprom, MKB Nederland en VNO NCW. Al die partijen willen dat hun nieuwe gebouwen goed toegankelijk zijn, maar ze hebben nog te maken met verschillende richtlijnen en normen waardoor er geen level playing field ontstaat. Sommige richtlijnen en normen zijn heel beperkt, andere heel streng. Zo heb je het Handboek voor toegankelijkheid, maar ook een wat oudere NEN-norm (NEN 1814), het Nederlands Keurmerk voor toegankelijkheid, en noem maar op.

Wat wij nu hebben gedaan met NEN 9120 is een rode lijn trekken door al die normen en richtlijnen die combineren in één norm voor nieuwbouw. Alle aanbestedende partijen kunnen daar nu naar verwijzen. Dat zal tot meer duidelijkheid leiden bij opdrachtgevers, architecten, bouwbedrijven en tot een hogere kwaliteit van toegankelijkheid bij nieuw te bouwen parkeergarages.”

Twee aspecten

Er zitten twee bijzondere aspecten aan de norm. Het ene is principieel van aard. De Nooij: “In Nederland hanteren we nu een kijk op mensen met een beperking waarbij deze personen afwijken van de norm. We willen ze helpen met een aanpassing, maar als het niet handig of te kostbaar is om dat te doen, gebeurt het niet. De nieuwe norm is gebaseerd op een Europees verdrag dat uitgaat van toegankelijkheid als mensenrecht. Een gebouw moet toegankelijk zijn voor mensen in allerlei maten en soorten. Dat is een ander uitgangspunt. Om het kort door de bocht te zeggen: als ik een gebouw niet inkom, is mijn rolstoel dan het probleem of de drempel waar ik niet overheen kom? Dat is uiteraard dat laatste en daar komt deze norm voor op.”

Het tweede bijzondere aspect aan de norm is dat hij uitgaat van universal design. Dat wil zeggen dat bij het ontwerp van een gebouw dus alle soorten beperkingen in ogenschouw moeten worden genomen.

Oplossingen

De norm voorziet niet alleen in een oplossing voor partijen die betrokken zijn bij het ontwerp van gebouwen, de norm lost ook veel van de praktische problemen op. Zo is in NEN 9120 opgenomen dat 20 procent van de plekken met een laadpaal ook geschikt moet zijn voor gehandicaptenauto’s en dat 5 procent van het totaal aantal plekken een gehandicaptenplek moet zijn. Als er fietsparkeerplekken aanwezig zijn, moet er ook voor een handbike een plek zijn. Dat stelt ook weer eisen aan de toegang. Bij een fietsgoot kun je niet met een handbike naar beneden. Daar moet dus rekening mee gehouden worden in de vorm van bijvoorbeeld een lift. Die lift, maar ook andere liften in parkeergarages, moet bepaalde afmetingen hebben en bediend kunnen worden door mensen die slechtziend of doof zijn. Grotere knoppen met tactiele cijfers en een stem die een melding geeft op welke etage je je bevindt.

De norm zorgt voor hogere bedieningspanelen met wat grotere knoppen en een betere bewegwijzering, zodat ook mensen die moeite hebben met borden met veel informatie erop, goed hun weg kunnen vinden. Borden moeten goed contrasterende letters hebben en voorzien zijn van pictogrammen en op de juiste hoogte op de juiste plekken worden opgehangen. Het enige dat nu niet is geregeld is ‘uitgankelijkheid’, dus vluchtwegen voor mensen met een beperking. Dat moet omwille van de veiligheid echt op basis van wetten gebeuren.

De Nooij is erg blij dat de norm nu bijna definitief is. “Deze norm gaat veel problemen oplossen en zorgt ook dat mensen met een beperking zich gezien voelen. Zelfs in een parkeergarage”.

NEN 9120 is een niet verplichte (door de wetgever voorgeschreven) norm ook van toepassing op nieuw te bouwen parkeergarages. Een speciale versie van de norm gaat in de toekomst ook gelden voor bestaande parkeergarages.

Meer informatie

• NEN.nl
• Geef commentaar op NEN 9120 (tot 15 juli 2024)

De oorspronkelijke versie van dit artikel is te lezen in vexpansie