‘Beter toegankelijk Marktplein is winst voor iedereen’
Hoe verander je een saai plein in een groen, levendig en vooral ook toegankelijk centrumgebied voor iedereen? Een goed voorbeeld is het project Marktplein in Hengelo, waar de gemeente samen met stakeholders aan een bijzondere metamorfose werkte. Beleidsadviseur Reinald Dik vertelt hoe die betere toegankelijkheid tot stand kwam.
Je herkent het gebied bijna niet terug. Overal gezellige zitbankjes, veel bomen en bloemen, maar ook een grote waterpartij die voor verkoeling zorgt. Sfeervolle verlichting, een nieuwe bewaakte fietsenstalling, een opslag voor regenwater onder het plein en regelmatig een markt of concert op de agenda. Het marktplein is nu een plek waar je graag wilt vertoeven. De gemeente won in korte tijd al twee landelijke prijzen met dit project.
Actieplan
Ook op gebied van toegankelijkheid zijn grote stappen gezet, vertelt Reinald Dik. Hij werkt inmiddels twintig jaar bij de gemeente en is verantwoordelijkheid voor de inclusieagenda. "Dankzij alle recente verdragen is er gelukkig steeds meer aandacht voor toegankelijkheid. De VNG heeft een nieuwe aanpak opgesteld en die is ook door Hengelo ondertekend. Dat heeft ons in de actiestand gezet. Samen met collega’s is nagedacht over een inclusieagenda. We wilden die zo concreet mogelijk maken, dus er is gekozen voor een actieplan. De VNG heeft over die opzet meegedacht en ook de Gehandicaptenraad Hengelo en Bartiméus zaten aan tafel om mee te praten. Bartiméus is de belangenorganisatie voor mensen met een visuele beperking en de Gehandicaptenraad behartigt de belangen van mindervaliden, waaronder ouderen. Zo konden we samen actiepunten opstellen en prioriteiten bespreken."
Positie gewaarborgd
Een van de afspraken is dat de Gehandicaptenraad en Bartiméus voortaan vaste gesprekspartners zijn voor de gemeente op gebied van toegankelijkheid. Dik: "Daarmee is hun positie gewaarborgd. Dat heb ik vervolgens bij alle afdelingen van het gemeentehuis onder de aandacht gebracht. Je ziet nu dat zij vaak bij plannen worden betrokken, waaronder het nieuwe Marktplein."
Vanaf het ontwerp tot aan de laatste schouw hebben ze meegepraat, vertelt Dik. "Bij elke nieuwe stap werden zij geïnformeerd en is hun advies gevraagd. Zo konden we bij het ontwerp al rekening houden met verschillende doelgroepen. Bij dat overleg was ook de programmamanager betrokken. Het is dus belangrijk om stakeholders bijtijds te informeren en hen een positie te geven. Dat kost misschien iets meer tijd, maar voorkomt dat je achteraf zaken moet rechtzetten die over het hoofd zijn gezien."
Geleidelijnen
Reinald Dik schetst hoe het marktplein toegankelijker is gemaakt. "Door het hele centrum lopen metalen goten die als geleidelijnen dienen voor mensen met een visuele beperking. Die liggen nu ook in het plein en bij de nieuwe vijver hebben we een opstaande rand aangebracht. Iemand met een blindegeleidestok voelt dus bijtijds dat er een overgang is. In dit geval tussen plein en water."
"Ook het toilet voor mindervaliden is beter vormgegeven. De Gehandicaptenraad heeft bijvoorbeeld bij het ontwerp al tips gegeven over de hoogte van de spiegel en de lichtknopjes. Die feedback was welkom en de raad heeft tussentijds ook gecontroleerd of het goed werd uitgevoerd."
Omzet winkeliers
Ook de centrummanager van Hengelo heeft meegedacht over toegankelijkheid en wat dat betekent voor de omzet van winkeliers, vertelt Dik. "Toevallig deed MKB Nederland een project over toegankelijke binnensteden. Via de centrummanager hebben we MKB Nederland uitgenodigd om bij ons onderzoek te doen. Zo is het balletje richting winkeliers gaan rollen; het onderzoek heeft hen bewust gemaakt van hoe belangrijk toegankelijkheid is. Want hoe beter het centrum bereikbaar is, hoe meer klanten er kunnen komen en dat is winst voor iedereen."
Ontwikkelplein
De Gehandicaptenraad en Bartiméus zijn inmiddels ook betrokken bij de nieuwe inrichting van het Prins Bernhardplantsoen, vertelt Dik. "In het park wordt de horecagelegenheid verbouwd en komen nieuwe paden. Zij hebben meegedacht over een speciaal randje langs alle paden dat je met een blindegeleidestok kunt voelen. Ook geven ze advies over de inrichting van het toilet voor mindervaliden. Daarnaast willen we alle bushaltes rond het centrum voorzien van een geleidelijn, zodat je makkelijker de weg vindt naar het centrum. De volgende stap is dat de Gehandicaptenraad en Bartiméus een vaste plek krijgen aan het ontwikkelplein in de bibliotheek. Dat is een belangrijke locatie in Hengelo waar iedereen vragen mag stellen. Het is goed als toegankelijkheid ook daar aandacht krijgt."
Want die aandacht werkt in alles door, merkt Dik. "Ook bij het indienen van een bouwaanvraag wijzen we de aanvrager inmiddels op toegankelijkheid. Iemand die een vergunning wil, moet daar dus vooraf goed over nadenken. Daarnaast koppelen we de Gehandicaptenraad ook regelmatig aan particulieren die advies willen. Laatst nog aan een café-eigenaar die een toilet voor mindervaliden wilde realiseren. Op die manier brengen we de kennis en ervaring bij elkaar. Dat werkt heel goed."
Beeldmateriaal door Amber Dik
